خودنمایی اقتصاد غارتی فاميلی

حسين راغفر، اقتصاددان گفت: بر اساس آمارهاي رسمي كشور، محاسباتي انجام داديم كه نشان مي‌دهد حدود ۶ تا ۷ درصد جمعيت كشور ما با گرسنگي روبه‌رو هستند و كل مخارج‌شان نمي‌تواند هزينه غذاي آنها را تامين كند؛ ضمن اينكه خانواده‌ها مخارج ديگري جز غذا هم دارند.

۷ درصد جمعيت ۹۰ ميليوني رقم بسيار قابل توجهي است! اگر آقاي پزشكيان بتواند اين وعده را ظرف ۴ سال آينده محقق كند، اين دستاورد بزرگي است.

به گزارش بنکر (Banker)، حسين راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا كه در مراسم بزرگداشت استاد فقيد «مير مصطفي عالي‌نسب» در موسسه مطالعات دين و اقتصاد با موضوع سازوكارهاي عملي برقراري اميد و عدالت در ايران سخن مي‌گفت، با بيان اينكه «عالي‌نسب» بر كاهش تورم و توجه به تاثير آن را بر زندگي طبقات كارگر بسيار حساسيت داشت، تصريح كرد: اهتمامي كه ايشان به اين مساله داشتند بسيار قابل تامل است و نشان مي‌دهد كه ما از اين منظر براي مهار تورم چه مسووليت‌هايي داريم.

وي نابرابري را مساله كانوني اقتصاد ايران و جهان عنوان كرد و ادامه داد: ما امروزه به وضوح شاهد نارضايتي در جامعه خود هستيم و علت اساسي تصميم جمعيت بزرگي كه در انتخابات شركت نكردند، اين است كه سياست‌هاي اساسي كشور به‌طور نظام‌مند، بخش‌هايي از جامعه ما را از دسترسي به فرصت‌ها و منابع ملي حذف كرده است. بنابراين بسيار طبيعي است كه اين شرايط نارضايتي ايجاد كند و احساس كنند اساسا تعلق خاطري به اين كشور ندارند و اعتراض‌شان را به اين شكل بسيار مدني بروز دادند.

اين اقتصاددان با يادآوري اينكه البته با كمال تاسف اين مساله تنها مربوط به ما نيست و سياست‌هاي تعديل ساختاري و بعدها نئوليبراليسمي كه از ۱۹۸۰ تا ۲۰۲۰ شكل گرفته منشا بسياري از نارضايتي‌ها در كشورهاي بزرگ صنعتي جهان است، اظهار داشت: امروز بخشي از اعتراضاتي كه در امريكا با عنوان مخالفت با جنايت‌هاي اسراييل صورت مي‌گيرد، اعتراضي است به ۴۰ سال استثمار مستمر نسل جوان در امريكا كه توسط نظام اقتصادي امريكا انجام شده و بخش‌هاي قابل توجهي از مردم را در بر گرفته و آنها از اميد به آينده و محصول اجتماعي عملا حذف شده‌اند.

شاهد نابرابري در توزيع اميد هستيم

راغفر اضافه كرد: اين نابرابري‌ها فقط در دسترسي به فرصت‌ها و منابع نيست، بلكه شاهد نابرابري در توزيع اميد هستيم.

جوانان ما اميد به آينده را از دست داده‌اند و فكر مي‌كنند هيچ مرجع و ملجايي اصلا به فكر آنها نيست. اين موضوع، مهم‌ترين مساله كانوني امروز جامعه ماست كه اگر به آن توجه نشود قطعا وضعيت به مراتب بدتر خواهد شد.

مساله نابرابري از محوري‌ترين پديده‌هايي است كه به ‌شدت ثبات سياسي را تهديد مي‌كند. متاسفانه ما هيچ نشانه‌اي را هم از سوي حاكميت براي رفع اين نابرابري‌ها نمي ‌بينيم.

اميدوارم روزنه‌اي ولو اندك براي ايجاد گفت‌وگو در جامعه باز شود

وي گشايش ايجاد شده در انتخابات را پاسخي به مطالبات سال‌هاي گذشته مردم و خصوصا جوانان دانست و ابراز عقيده كرد: اين گشايش به هيچ‌وجه كافي نيست.

اميدوارم روزنه‌اي و لو اندك باز شود تا بتوانيم در جامعه گفت‌وگو كنيم. البته متاسفانه به دلايل مختلف نشانه‌هاي آن كافي نيست.

آنچه امروزه كورسويي از اميد ايجاد كرده، اين است كه پزشكيان براي كاهش نابرابري‌ها بر سه محور تعهد كرده و ما به دنبال تحقق تعهدات ايشان خواهيم بود.

پزشكيان وعده ريشه‌كني گرسنگي را محقق كند

راغفر ادامه داد: آقاي پزشكيان بارها تاكيد كردند كه ما متعهد مي‌شويم كه مردم شب با گرسنگي نخوابند. اگر آقاي پزشكيان بتواند اين وعده را ظرف ۴ سال آينده محقق كند، اين دستاورد بزرگي است.

ايشان دو تعهد ديگر با عنوان آموزش رايگان همگاني و رفع نابرابري را داده‌اند كه هر سه اينها جزو تعهدات قانون اساسي است. قانون اساسي كه بعد از جنگ، آن را در جوي آب انداختند و كاملا ناديده گرفته شد و حاكمان هر گونه كه خواستند آن را اجرا كردند.

رژه اشرافيت در شهرها، ناهنجاري را تشديد مي‌كند

اين عضو هيات علمي دانشگاه با يادآوري اينكه آموزش همگاني اجباري در كشورهاي صنعتي به اين معناست كه كودكي كه در ساعت تحصيل در خيابان باشد پليس خانواده او را براي اينكه او در كلاس درس نيست بازخواست مي‌كند، خاطرنشان كرد: ببينيد ما از كجا به كجا رسيديم كه اين بچه‌ها سر چهارراه‌ها، خيابان‌ها و در زباله‌ها مي‌گردند! پزشكيان به دسترسي آموزش همگاني و رايگان تعهد كرده است.

ما بيش از 35 سال است كه اخطار مي‌كنيم اگر اين سياست‌هاي فعلي ادامه پيدا كند، ما با اشكال مختلف ناهنجاري‌ها روبه‌رو خواهيم بود. اين ناهنجاري‌ها ناشي از عدم پايبندي حاكميت به تعهداتش در قانون اساسي است. آنها كه مرتكب ناهنجاري‌ها مي‌شوند، اغلب درس نخوانده‌اند و هيچ اميدي به آينده‌شان ندارند.

بنابراين با اين رژه اشرافيت و نابرابري كه در شهرها وجود دارد، ناگزير مي‌شوند براي رسيدن به آنچه خانواده‌هاي بهره‌مند دارند، وارد اين‌گونه عرصه‌ها شوند. رشد جرم و جرايم محصول طبيعي تعطيل كردن قانون اساسي در كشور است.

ضرورت بازگشت به تعهدات قانون اساسي

اين اقتصاددان با بيان اينكه بازگشت به قانون اساسي يكي از اساسي‌ترين تعهداتي است كه هيچ رييس‌جمهوري بعد از جنگ آن را مطرح نكرد، گفت: همه ما مي‌دانيم كه در طول جنگ به‌رغم همه محدوديت‌ها، آموزش و پرورش و آموزش عالي رايگان بود.

اگر كسي تصادف مي‌كرد عمل جراحي انجام مي‌داد و با امضا از بيمارستان بيرون مي‌آمد، نه اينكه مانند امروز گروگان مي‌گيرند تا به او خدمات دهند و اين تعهد سومي است كه آقاي پزشكيان داشتند تا خدمات سلامت به نيازمندان به صورت رايگان ارايه دهند.

اگر آقاي پزشكيان بتواند همين سه مولفه را محقق كند، زمينه‌ساز بهبود حجاب در جامعه و نارضايتي‌ها خواهد شد. حجاب بهانه‌اي براي اعتراض به سياست‌هاي تبعيض‌آميزي كه در ۳۵ سال گذشته اعمال شده و همه اينها محصول سياست‌هاي اقتصادي سه دهه گذشته است.

به اسم اينكه رونق اقتصادي ايجاد مي‌كنند تا به دنبال آن عدالت اجتماعي ايجاد شود، اين سياست‌ها را اجرا كردند، اما هيچ كدام از اين وعده‌ها نه در ايران، بلكه در هيچ جاي دنيا محقق نشده است و امروز ما در غرب و امريكا شاهد نارضايتي‌ها هستيم كه نتيجه آن نابرابري‌هاي فاحش است.

اقتصاد غارتي فاميلي شكل گرفته، به سادگي‌ها قابل جراحي نيست

راغفر اصلاح نظام مالياتي را يكي از محوري‌ترين موضوعاتي دانست كه بايد مورد توجه دولت جديد قرار بگيرد و ادامه داد: برندگان اين اقتصاد در ۳۵ سال گذشته بايد ماليات بيشتري بدهند؛ شاهد هستيم فردي با يك كتاني و شلوار خاكي در سال‌هاي اول پس از پيروزي انقلاب بوده و امروز ژنرالي است كه بخش قابل توجهي از اقتصاد كشور در اختيارش است.

این فرد نه تنها خودش، بلكه اقوام و نزديكانش منتفع شده‌اند و اين اقتصاد غارتي فاميلي قوم و خويشي كه شكل گرفته به اين سادگي‌ها قابل جراحي نيست.

مي‌گويند براي توسعه چند رمز وجود دارد؛ اصلي‌ترين آنها عزم سياسي است، حاكمان بايد براي رفع موانع توسعه عزم سياسي داشته باشند. اما متاسفانه امروز چنين عزمي را نمي‌بينيم.

درخواست معجزه نداريم

اين استاد دانشگاه الزهرا (س) با بيان اينكه رمز دوم توسعه كه يكي از گرفتاري‌هاي تاريخي ايران بوده، حاكميت قانون و يكسان بودن همه در برابر آن است، ابراز عقيده كرد: سومين رمز توسعه، حقوق مالكيت است.

حقوق مالكيت بايد محترم شمرده شود تا افراد، خلاقيت و نوآوري داشته باشند و بتوانند حقوق حاصل از آن را به خود اختصاص دهند. اينكه در كشور توليد صورت نمي‌گيرد به دليل حاكميت يك اقتصاد غارتي چپاولي مبتني بر فروش منابع ملي است، منابعي كه متعلق به همه و نسل‌هاي آينده است؛ اما چون بازدهي وسيع و فوري دارد تغيير اين اقتصاد كار بسيار دشوار و سختي است كه قطعا از عهده ايشان بر نمي‌آيد.

ما از او درخواست معجزه نداريم، اما گام‌هاي كوچكي كه برداشته شود، مي‌تواند به تدريج به نوعي چانه‌زني ميان مدافعين مردم و مدافعين غارت اقتصاد كشور منجر شود و به تدريج فشار از پايين، مسوولان كشور را وادار به تغيير از بالا كند.

عدم مشاركت نوعي اعتراض و از جنس خشونت است

اين اقتصاددان؛ انتخابات رياست‌جمهوري 1403 را حساس‌ترين انتخابات ۴۵ سال گذشته دانست و ابراز عقيده كرد: ميزان كم مشاركت در انتخابات، بايد براي مسوولان كشور هشداري باشد كه مراقب مشروعيت نظام سياسي باشند.

در حالي كه شاهد اين حجم از هجوم خارجي و رسانه‌هاي غربي براي رشد خشونت در جامعه هستيم، عدم مشاركت هم نوعي اعتراض و از جنس خشونت است.

در واقع از جنس مدني خشونت است، اگر به آن توجه نكنيم مي‌تواند شكل‌هاي بسيار جدي‌تري بگيرد كه قطعا وارد اشكالي خواهد شد كه به فروپاشي منجر مي‌شود. از همه كساني كه نسبت به مسائل و آينده ايران احساس نگراني دارند، تقاضايم اين نيست كه فقط راي دهند، بلكه اين است كه بعد از راي دادن بر عملكرد رييس‌جمهور كشور نظارت و مداخله داشته باشند.

وقتي ما آنها را رها مي‌كنيم چيزي مي‌شود كه امروز با آن مواجه هستيم. نارضايتي‌هاي گسترده پديد مي‌آورد. ايران ظرفيت‌هاي بسيار بزرگي در حوزه اقتصاد دارد و ما مي‌توانيم آنها را فعال كنيم و كشور را از بحران كنوني خارج كنيم.

شرط اصلي آن رموزي است كه براي توسعه برشمردم. همه بايد در اين مساله فعال باشيم و مطالبات را از دولت مطالبه كنيم.