بنکر | Banker
چهارشنبه 21 خرداد 1404
  • خانه
    • اخبار روز
    • طلا و ارز
    • گزارش روز
    • اقتصاد و بیمه
    • دیگه چه خبر ؟
    • بنکر پلاس
    • یادداشت
    • نگاه بنکر
    • کافه بانک
    • خودرو
    • تاریخ و اقتصاد
    • قانون بانکداری
    • آموزش بانکداری
  • اخبار روز
  • ویژه بنکر
  • بانکداری
    • نرخ سود
    • نرخ سهام
    • شعب بانک ها
    • تماس با بانک ها
    • استخدام در بانک
  • طلا و ارز
  • ارز دیجیتال
  • وام
  • بانکداری اینترنتی
    • بانکداری الکترونیک
    • خدمات الکترونیکی بانک ها
    • دریافت شماره شبا بانک ها
  • اقتصاد و بیمه
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • RSS
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • خانه
    • اخبار روز
    • طلا و ارز
    • گزارش روز
    • اقتصاد و بیمه
    • دیگه چه خبر ؟
    • بنکر پلاس
    • یادداشت
    • نگاه بنکر
    • کافه بانک
    • خودرو
    • تاریخ و اقتصاد
    • قانون بانکداری
    • آموزش بانکداری
  • اخبار روز
  • ویژه بنکر
  • بانکداری
    • نرخ سود
    • نرخ سهام
    • شعب بانک ها
    • تماس با بانک ها
    • استخدام در بانک
  • طلا و ارز
  • ارز دیجیتال
  • وام
  • بانکداری اینترنتی
    • بانکداری الکترونیک
    • خدمات الکترونیکی بانک ها
    • دریافت شماره شبا بانک ها
  • اقتصاد و بیمه
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
بنکر | Banker
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج

فرجام ناکام مشروطه‌خواهی

14 مهر 1400
در تاریخ و اقتصاد

 بر اساس روح قـانون اساسـی مشروطیت ایران، مجلس اساس و بنیاد مشروطیت به شمار می‌رفت که باید به مهم‌ترین دغدغه خاطر مشروطه‌طلبان که عبارت بود از مهار قدرت مطلقـه شـاه، از طریـق تعریف نظمی شناخته‌شده، یعنی قانون و نظارت بر اجرای آن، جامه عمـل می‌پوشـاند. چنین پنداشته می‌شد کـه مجلس قوی به کانون همبستگی و وفاداری ملی تبدیل خواهد شد و بـه‌آسـانی در برابر فشارهای داخلی یا خارجی آسیب‌پذیر نخواهد بـود.

وظیفه اصلی مجلس این بود که نظام مشـروطه را در کشـور تثبیـت کرده و قانون اساسی و متمم آن را تصویب کند. مجلس اول از لحـاظ برنامه کار و نحوه فعالیت، خالق و بنیان‌گذار مشروطیت ایران است، حــال آنکــه در مجلــس دوم، اختلافــات زیــادی میــان نماینــدگان رخ داد. مجلس سوم نیز نشانگر آغاز جدی سـقوط پارلمـانی از نقطه نظر کیفیت و آگاهی از وظایف خود بود.

طـی مجــالس دوم (۱۲۹۰-۱۲۸۸) و ســوم (۱۲۹۴-۱۲۹۳) مشروطه، جدال‌ مستمر بین دو حزب عمده مجلس، یعنی اعتـدالیون و دمـوکرات‌ها تشدید می‌شد، اما مجلـس چهـارم کـه وارث دوران فترت طولانی و پراضطراب و اغتشاشات داخلی و خارجی بود، بیشـتر عمـر خـود را در تشـنج و کشـمکش گذراند.

اختلاف‌نظر و کشمکش داخلی بین نمایندگان اقلیت و اکثریت مجلس شـورای ملـی موجـب تضعیف نیروی حاکم ملی شد و به‌تدریج زمینه اعمال قـدرت و نفـوذ دولـت‌ها را بیش از حدود اختیارات قانونی آنها فراهم کرد و سیستم حکومت مشروطه در ایران را تحت‌الشعاع قدرت ارشـادی دولـت درآورد.

حرکت مشروطه‌خواهی در مدتی کوتاه ناکام ماند و بی‌تردید چگونگی سیر تحول مجلـس به عنوان بنیان مشروطیت، در فرجام مشروطه نقش داشـته اسـت. حـال ایـن سوال مطرح می‌شود که خصایص ساختاری جامعه ایران چه نقشی در سیر تحـول نهـادی مجالس ایران طی دوره مشروطه داشته است؟

نهادها اکنون در کانون هر نوع نظریه‌پردازی و تبیین در علوم سیاسی قـرار دارنـد و تحلیلگرانی که در عرصه‌های مختلف کار می‌کنند، آثار الهام‌بخشی خلق کرده‌اند که اهمیت فراوان آرایش‌های نهادی بـرای برایندهای سیاسـی و اجتمـاعی را تصـریح کرده و بر آن تاکید می‌کنند. نهادهـا و شـرایط منـتج از آنهـا پدیدآورنده خط‌مشی‌های سیاسی هستند. اهمیت یافتن نهادها در تحلیـل اجتمـاعی، ایـن امکان را برای محققان فراهم می‌آورد تا از زاویه دستاوردهای مفهومی و نظری ایـن حوزه به بازخوانی رخدادها و فرآیندهای تاریخی بپردازند و بی‌گمـان ایـن فرصـت مناسبی برای آزمودن چارچوب‌های جدید در تحلیل تاریخ اجتماعی – سیاسی ایران یک قرن اخیر است.

مورخان، صاحب‌نظران علوم سیاسی و جامعه‌شناسان تـاریخی برآنند که دگرگونی‌های مهمی در ساختار جامعه ایـران طی نیمـه قـرن نـوزدهم رخ داده است و انقلاب مشروطه به پیدایش نهادهـای سیاسـی تـازه‌ای در اواخـر دوره قاجار منجر شده است و نهادهای شکل‌گرفته نقطه عطف مهمی در تاریخ تحولات جامعـه ایـران بوده‌اند. چـارچوب‌های نهـادی امکان سـاختارمندی منـافع، مبـادلات، قواعـد و ظرفیـت چانه‌زنی میان کنشگران عرصه سیاسی جامعه ایران را فراهم کرده و فرصـتی برای دنبال کردن اهداف کنش سیاسی مشروطه‌خواهان پدید آوردند.

اما با اذعـان به خاصیت پایداری نهادها در طول تـاریخ و پیونـدی کـه بـه همـین واسـطه میـان گذشته و آینده جریان‌های اجتماعی پدید می‌آید، شرایط و چگونگی تحول نهادهای شکل‌گرفته در طول تاریخ این دوره، نقش تعیین‌کننده‌ای در آینـده تـاریخ تحـولات جامعه ایران داشته است. 

جنبش مشروطه‌خواهی با هدف ایجاد دگرگونی در ساختار قـدرت پدیـد آمـد. مجلـس، نتیجه‌گیری مهم‌ترین نهاد در برآوردن آرمان مشروطه‌خواهان به شمار می‌آمـد، اما تجدید ساختار قدرت مطابق بـا خواست مشروطه‌خواهان محقق نشد و در نهایت، عملکرد مجلس، سـامان سیاسـی مناسبی را برای جامعه ایران فراهم نیاورد.  عدم‌تعادل طبقاتی از مهم‌ترین ویژگی‌های سـاختار اجتمـاعی ایـران در اواخـر دوره قاجار است.

بازخورد ناشی از رشد بازار سرمایه‌داری و در پی آن، ارزشـمندی محصولات پولی، قدرت طبقه زمیندار را در طول دوره قاجار افزایش داده بود؛ حال آنکه طبقات میانی در مقابل رشد بورژوازی وابسـته، طبقـه بـالای زمیندار و تجـار بزرگ، ضعیف و کوچک شدند. از سوی دیگر، بخش عمـده‌ای از جمعیـت ایـران را روستاییانی تشکیل می‌دادند که در نتیجـه نظـام اربـاب-رعیتـی برآمـده از سـاختار اقتصاد کشاورزی ایران، همواره تحت نفوذ ملاکان قرار داشتند. پیامد چنـین شرایطی در بستر زمان، موجد عدم‌تعـادل در سـاختار طبقـاتی جامعـه ایـران اواخـر قاجار شد.

بازخورد مثبت چنین فرآیندی را در شاکله ساختار اجتماعی ـ اقتصـادی در طول زمان می‌توان در شکل‌گیری روابط نامتقـارن قـدرت در ترکیـب نماینـدگان مجالس ایران این دوره بازیافت.  مشروطه‌خواهان با ایجاد مجلس – کـه مهم‌ترین رکـن مشـروطیت بـه شـمار می‌رفت – درصدد موازنه قدرت برآمدند و حضور مشروطه‌خواهان در مجلس اول به تصویب قوانینی منجر شد که به واسطه آن، قدرت سنتی به چالش کشیده شـد، اما در مدتی کوتاه پیامد ناشی از شرایط ساختاری جامعه ایران، محدودیت‌هایی بـر ادامه فعالیت مجلس مشروطه‌خواهان پدید آورد.

در نتیجه شوک خارجی -که نتیجه آن استبداد صغیر دوره محمدعلی شاه است- فرصت برای تغییـر نهـادی مهیـا شد.  میراث دولت مستبد قاجار به دوره‌ای از وقفه در عملکرد مجلس منجر شد. ایـن در شرایطی بود که محیط پیرامون مجلس مشحون از کنشگرانی بود که مترصد فرصـتی برای تغییر مجلس متناسب با منافع خویش بودند.

رکود در مجلس نوپایی کـه هنـوز پایه‌های قدرت آن مستحکم نشده بود، موجب شد تا فرصت اصـلاح و نفـوذ بـرای زمینداران و سایر طبقاتی که دستاوردهای مجلس مشروطه‌خواهان منـافع آنهـا را بـه مخاطره انداخته بود، به وجود آید. مجلس درنتیجه جریـان بـه وجودآمـده در مسـیری متفاوت از آنچه طراحان مشروطه‌خواهان پیش‌بینی کرده بودند، قـرار گرفـت.

برچسب ها: انقلاب مشروطهبنیاد مشروطیتجنبش مشروطه‌خواهیقـانون اساسـی مشروطیت ایرانقدرت مطلقـه شـاهمشروطه‌طلبان
توئیتاشتراک گذاریاشتراک گذاریاشتراک گذاریارسال

بیشتر بخوانید

تاریخ و اقتصاد

ما رعیت کر و کور می‌خواهیم!

19 شهریور 1401
تاریخ و اقتصاد

دولت مستعجل!

19 شهریور 1401
ویژه بنکر

فرزند ایران زمین

26 اسفند 1400

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آخرین اخبار بنکر

مسکن

پیامدهای خطرناک ثبت نکردن اطلاعات در سامانه املاک و اسکان

20 خرداد 1404

شرط جدید افتتاح حساب بانکی و دریافت وام اعلام شد

20 خرداد 1404

جایزه ۲۵۰ میلیونی بانک ملت برای سپرده گذاران خود

20 خرداد 1404

سوری ها به سوئیفت متصل شدند

20 خرداد 1404

سود سپرده های خطرناک!

20 خرداد 1404
بانک گردشگری

زنگ خطر برای بانک گردشگری | زیان ۲,۵۰۰ میلیاردی در یک ماه!

20 خرداد 1404

آخرین وضعیت پرونده ابربدهکاران بانکی

20 خرداد 1404

سقوط قیمت دلار و سکه در پی اخبار مثبت سیاسی

20 خرداد 1404

شرایط ثبت نام وام بازنشستگان تامین اجتماعی اعلام شد

20 خرداد 1404

رهاشدگی خطرناک در اقتصاد ایران

20 خرداد 1404
بدهکار

گرفتاری خانوارهای ایرانی در تله بدهی!

20 خرداد 1404

ارزهای دیجیتال ترند و پرطرفدار کدام‌اند؟

20 خرداد 1404

بیت‌کوین در آستانه رکورد جدید؟ بازار منتظر انفجار قیمت

20 خرداد 1404
طلا

طلا عقب‌نشینی کرد | پیش‌بینی تحلیلگران از آینده طلا

20 خرداد 1404

صورت‌های مالی با چاشنی توهم سود

20 خرداد 1404

وب گردی

سقف متحرک استخر ، بیما ، عمل زیبایی بازیگران، پلکسی، قیمت لحظه ای تتر

مروری بر دسته بندی اخبار

  • آموزش بانکداری
  • اخبار روز
  • ارز دیجیتال
  • استخدام در بانک
  • اقتصاد و بیمه
  • بانکداری
  • بانکداری الکترونیک
  • بنکر پلاس
  • تاریخ و اقتصاد
  • خدمات آنی
  • خودرو
  • دیگه چه خبر ؟
  • صرافی
  • طلا و ارز
  • قانون بانکداری
  • کافه بانک
  • گزارش روز
  • نگاه بنکر
  • وام
  • ویژه بنکر
  • یادداشت

آخرین اخبار

مسکن

پیامدهای خطرناک ثبت نکردن اطلاعات در سامانه املاک و اسکان

20 خرداد 1404

شرط جدید افتتاح حساب بانکی و دریافت وام اعلام شد

20 خرداد 1404
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج

ما را دنبال کنید

بایگانی اخبار

  • تماس با ما
  • درباره ما

نقل و نشر مطالب با ذکر نام بنکر به مطالب بلامانع است. کلیه حقوق مادی و معنوی متعلق به بانکداران 24 می باشد

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ویژه بنکر
  • اخبار روز
  • بانکداری
  • طلا و ارز
  • ارز دیجیتال
  • وام
  • دریافت شماره شبا
  • دیگه چه خبر ؟
  • تاریخ و اقتصاد
  • استخدام در بانک
  • اقتصاد و بیمه

نقل و نشر مطالب با ذکر نام بنکر به مطالب بلامانع است. کلیه حقوق مادی و معنوی متعلق به بانکداران 24 می باشد