کارشناسان میگویند سهم عوامل سیاسی و اقتصادی در ترسیم چشمانداز بازار ارز همچنان پررنگ است.
به گزارش بنکر (Banker)، آنها بر این باورند که افزایش نرخ تورم و تنشهای سیاسی ایران با غرب موانع اصلی عقبنشینی قیمت ارز محسوب میشوند.
از دیروز اما طبق وعدههای قبلی رییس بانک مرکزی، قرار بود بازار مبادله ارز و طلا راهاندازی و سامانهای تحت عنوان سامانه ناخدا شروع به کار کند.
هرچند هنوز این بازار فعالیت خود را آغاز نکرده است اما برخی میگویند راهاندازی این بازار میتواند در مدت کوتاهی و برای چند روز باعث کاهش معاملات بازار شود، با این حال همچنان تورم بالای اقتصاد و همچنین چالشهای سیاسی ایران با غرب میتوانند زمینهساز تداوم رشد قیمت دلار باشند.
این موضوعی است که عبدالناصر همتی رییس اسبق بانک مرکزی نیز به آن اشاره کرده و گفته «لازمه تعدیل قیمت ارز فقط عرضه بیشتر نیست، بلکه خارج کردن آن از مقصد سرمایهگذاری است. راهکار، اصلاح سیاستگذاری اقتصادی، مهار تورم و کاهش انتظارات تورمی است«.
یک تحلیلگر بازارهای مالی به جهان صنعت گفت: دخالت بانک مرکزی در بازار ارز که تحت عنوان ارزپاشی اتفاق میافتد مسبوق به سابقه است و همه روسای بانک مرکزی در این مسیر حرکت کردهاند.
پیمان مولوی افزود: حتی اگر بانک مرکزی همچون گذشته در حال تزریق ارز به بازار باشد، با توجه به تورم ۴۶ درصدی ایران و تورم ۶/۵ درصدی آمریکا (براساس مدل برابری قدرت خرید)، قیمت دلار در سال آینده باید ۴۰ درصد بالاتر از نرخ فعلی آن باشد.
به گفته وی، مهمترین عامل تعیینکننده قیمت دلار تورم است و بنابراین بدون کنترل تورم نمیتوان دلار را تثبیت کرد.
بر این اساس مادامی که تورم در حال رشد باشد دلار نیز به روند افزایشی خود ادامه میدهد و کاهش ارزش ریال نیز در سایه آن اتفاق میافتد.
سرکوب دلار راهکار نیست
حتی اگر دولت منابع ارزی بالایی نیز در اختیار داشته باشد که بسیار بعید به نظر میرسد، دخالت در بازار ارز و سرکوب قیمت دلار تنها در کوتاهمدت نتیجهبخش خواهد بود و بنابراین در میانمدت و بلندمدت نمیتوانیم انتظار ماندگاری دلار در نرخهای پایین قیمتی را با وجود افزایش تورم داشته باشیم.
مولوی در خصوص اظهارات مقامات دولتی در خصوص وضعیت مناسب ذخایر ارزی بیان کرد: باید این پرسش را مطرح کنیم که چه زمانی خواهد رسید که مقامات دولتی دست از تکرار این مساله بکشند و واقعیتهای بازار را بپذیرند؟
ذخایر ارزی یک کشور و قدرت برابری پول الزاما ارتباط خاصی در میان مدت و بلندمدت با یکدیگر ندارند.
آن چیزی که باعث افزایش قیمت دلار در ایران میشود نرخ بالای تورم است. حتی اگر بانک مرکزی حجم بالایی از ذخایر ارزی در اختیار داشته باشد، مادامی که تورم کنترل نشود این ارزها نیز در نهایت به بازار تزریق میشود و دسترسی بانک مرکزی به ذخایر ارزی باز هم محدود میشود.
بنابراین نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که بالا بودن ذخایر ارزی بانک مرکزی (که بعید به نظر میرسد) بتواند به مهار رشد قیمت دلار کمک کند.
این کارشناس بازارهای مالی در خصوص بازار مبادله ارز و طلا و راهاندازی سامانه ناخدا نیز بیان کرد: تجربه تاریخی نشان داده وقتی دلار به پیک قیمتی میرسد و رشد بالایی پیدا میکند یک دوره خلأ ایجاد میشود و دلار در این دوره تقریبا ثابت میماند.
اما با عبور از این دوره دلار بار دیگر میل به افزایش قیمت پیدا میکند. بنابراین راهاندازی این بازار هرچند باعث عقبگرد قیمتی دلار نخواهد شد اما میتواند به ماندگاری این ارز خارجی در محدوده کنونی در یک مدت کوتاه کمک کند.