مردم از مزیت‌های بیمه بی‌اطلاع ‌هستند

زلزله نیز مانند ۴۳ دیگر از حوادث و خطرات طبیعی زیانبار که منشا آنها خارج از اراده و کنترل انسان است، در زمره بلایای طبیعی یا خشم طبیعت قرار دارد.

فعل و انفعال پوسته سخت زمین که در فرهنگ بین‌المللی به act of god شهرت دارد، چون لرزش ناگهانی پوسته‌های جامد زمین است، بیشتر دلهره آور می‌نمایاند. ناشناخته بودن علل زمین‌لرزه که ناشی از فشار داخلی سنگ‌ها و گسل‌های زمین است، فاقد امکان شناسایی زمان و مکان وقوع شکست لایه است. دیگر بلایای طبیعی مانند آتش‌سوزی، فوران آتش‌فشان، سیل، رعد و برق، توفان، گردباد و تندباد، غرق شدگی، برق‌گرفتگی، سوختگی، تاثیر گاز یا بخار یا مواد خوردنده مانند اسیدها، بیماری‌های واگیر، سوانح رانندگی، مسمومیت، سقوط از ارتفاع و حمله حیوانات وحشی و… اگر چه خارج از اراده و کنترل انسان‌هاست اما به‌سرعت قابل مقابله و ممانعت از انتشار بوده و تاحدودی پیش‌بینی آنها مقدور است.

بنابر آنچه گفته شد، دو دلیل غیرقابل پیش‌بینی بودن مطلق زمان و مکان و میزان شدت و گستردگی زیانباری، دلهره‌آورتر است. صنعت بیمه برای بیشتر حوادث زیانبار طبیعی خارج از اراده بشری، پوشش‌های مناسبی تدارک دیده، اما ناشناخته بودن مزیت‌های آنها برای عموم مردم، هزینه‌هایی گاه غیرقابل جبران تحمیل می‌کند. بیمه‌های آتش‌سوزی و پوشش تبعی آن نوعی از بیمه‌نامه است که جبران مالی حوادث ناشی از آتش‌سوزی به هر علت ( غیر ارادی ) را برای تمامی اماکن و در دوره یک‌ساله با درخواست مشتری شرکت‌های بیمه و با هزینه متناسب پوشش می‌دهد. جبران هزینه‌های مالی ناشی از حوادث سیل و زلزله و انفجار نیز جزو پوشش اصلی و جبران هزینه تعمیرات حوادث زیانبار برف و تگرگ و باران، ترکیدگی لوله‌های آب و فاضلاب نیز بنابر درخواست در قالب پوشش‌های تبعی قابل تهیه هستند. آنچه درباره حوادث زیانبار طبیعی در آخرین روزهای سال ۹۷ و بهار سال ۹۸ در کشور تجربه شد، نمود بیشتری از الزام به تهیه بیمه‌نامه‌های حرفه‌ای پوشش‌های بلایای طبیعی را عیان کرد.

آنچه در ادوار گوناگون و با امواج فراگیر هنگام بروز چنین حوادثی مورد مباحثه و به‌طور جدی مدنظر قرار می‌گیرد صندوق جبران حوادث طبیعی است که به‌طور معمول نیز پس از فروکش کردن هیجان‌های فراموش یا کم اثر می‌شود. توجه دادن به مردم و همت گروهی برای تامین بودجه خرید بیمه‌نامه یا تامین منابع مورد نیاز واقعا امری قامض نیست، بلکه محتاج فراخوان عموم مردم است. نیاز به صندوق ملی جبران حوادث طبیعی با هر مکانیسم تامین منابع از مهم‌تریم اقدام‌ها برای جبران زیان وارد پس از حدوث قدرت قهریه طبیعی است.

این مهم بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد وقتی بدانیم روی کمربند زلزله قرار داریم و سیل، ولو با دوره طولانی مدت حادثه امری حتمی و با احتمال بالای وقوع است. بهتر است علاوه بر تدارک منابع مالی مقابله با خسارت‌های حوادث طبیعی مانند بیمه‌نامه یا صندوق، نگاه متمایز و حائز اهمیتی به‌مقوله پیشگیری‌ها و ایمنی داشت و درباره کاهش آثار تخریبی و همچنین جلوگیری از خسارت‌های بلایای طبیعی نیز مداقه حداکثری کرد.

ممانعت از ساخت ابنیه‌های فاقد ایمنی و رعایت مقررات و آیین‌نامه‌های ساختمان‌سازی، رعایت تراکم ساخت بر مبنای وسعت جغرافیایی، تبدیل ساختمان‌های واقع در بافت‌های فرسوده به شهرک‌های مسکونی با تخصیص سرانه مناسب استفاده از تجهیزات خاموش‌کردن آتش‌سوزی و مقاومت بناها در برابر دیگر حوادث قهری طبیعت، ممانعت از ساخت بنا در مجاورت رودخانه‌ها و سیل‌بندها و مسیل‌های درون‌شهری و بیرون‌شهری، مقاوم‌سازی زیرساخت‌های ابنیه‌های با عمر بیش از ۵۰ سال غیرفلزی و بتونی به‌ویژه در روستاها، ممانعت از تخریب و بهره‌برداری غیرمجاز جنگل‌ها، شن‌های داخل رودخانه‌ها، تپه‌ماهورها و کتل‌های خاکی خارج از محدوده‌های مسکونی، جلوگیری از تخریب مزارع و زمین‌های مزروعی و کشاورزی و مرتع‌های طبیعی، ایجاد و نمایش (علامت‌گذاری) مکان‌های مقاوم در ساختمان‌های مسکونی و آپارتمان‌ها، تغییر فرهنگ چیدمان و دکوراسیون داخلی آپارتمان‌ها، تغییر در نظام مهندسی ساختمان و تکلیف و تشویق استفاده از مصالح جدید مانند جایگزینی تلق‌های شفاف بجای شیشه در پنجره‌ها و… برخی از مواردی است که می‌تواند در بحث ایمنی و پیشگیری از وقوع یا شدت تخریب حوادث طبیعی موثر باشند.