همین علاقه باعث شده شرکت‌های بزرگی که در این زمینه کار می‌کنند، روزبه‌روز عظیم‌تر شوند و در نتیجه صاحبان‌شان هم لحظه به لحظه پولدار. به تازگی خبری در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی پربازدید شده با این مضمون که پاول دوروف، بنیان گذار پیام رسان تلگرام پس از انتقال و سکونت در امارات، به صدر جدول ثروتمندان این کشور صعود کرده است. به همین بهانه، تصمیم گرفتیم زندگی و ثروت صاحبان چند شرکت فعال در فضای‌مجازی با رویکرد شبکه‌اجتماعی را که بین 10 نفر اول از لحاظ سرمایه در این حوزه هستند، بررسی کنیم. آمار این پرونده از به‌روزترین فهرست‌های معتبر دنیا تهیه شده و فقط صاحبان شبکه‌های اجتماعی در آن آمده‌اند. همین ثروت زیاد یکی از نکات عجیب فضای‌مجازی است که برای فعالان در این حوزه وسوسه‌کننده و جذاب است.
1- جوان‌ترین ثروتمند دنیا
نام: مارک زاکربرگ
شرکت: فیس بوک، واتس‌اپ و اینستاگرام
ثروت: 97 میلیارد دلار
رتبه در فهرست ثروتمندان‌جهان: 5
معروفیت زاکربرگ‌خان به گوش همه رسیده است! با این‌همه بد نیست بدانیم مارک الیوت زاکربرگ (متولد ۱۹۸۴، 36 ساله) هنگامی که دانشجوی دانشگاه هاروارد بود، با کمک دانشجویان علوم رایانه، سایت فیس بوک را تاسیس کرد. در سال ۲۰۰۸ مجله فوربس او را جوان‌ترین میلیاردر دنیا که ثروتش را شخصاً به دست آورده، معرفی کرد. در سال ۲۰۱۰ او به عنوان شخصیت سال از سوی مجله تایم انتخاب شد. محل کار زاکربرگ در فیس‌بوک اتاق کاری با دیوارهای شیشه‌ای است که همه کارکنان می‌توانند او را درحال کارکردن ببینند. فیس بوک اکنون بیش از 52 هزار کارمند در دنیا و دو میلیارد کاربر دارد. زاکربرگ در سال ۲۰۱۲ اینستاگرام را که بزرگ‌ترین برنامه اشتراک‌گذاری عکس‌های تلفن همراه است، با مبلغ یک میلیارد دلار خرید. در سال ۲۰۱۴ هم پروژه واتس‌اپ را به مبلغ ۲۲ میلیارد دلار خریداری کرد که حدود یک چهارم مبلغ آن نقد و بقیه از سهام فیس‌بوک پرداخت شد. او چند سال قبل مدعی شد بخش زیادی از ثروتش را هم بخشیده است.
2- صاحب گوگل، خوره رایانه
نام: لری پیج
شرکت: گوگل و یوتیوب
ثروت: 92 میلیارد دلار
رتبه در فهرست ثروتمندان‌جهان: 8
لری پیج یکی از نمونه‌هایی است که می‌توان ادعا کرد با تحصیلاتش به این رتبه رسیده است، برعکس تعداد دیگری از افراد موفق دنیا که تحصیلات دانشگاهی ندارند. لارنس لری پیج (متولد ۱۹۷۳، 47 ساله) به همراه سرگئی برین، همکلاسی دانشگاهش در مقطع دکترا موتور جست‌وجوی اینترنتی گوگل و پس از آن شرکت گوگل را بنا کردند. ایده راه‌اندازی یک موتور جست‌وجو در خواب و در 23 سالگی به سراغ لری آمد! پدر، مادر و برادر بزرگ‌تر او هر سه خوره رایانه بودند و اسباب‌بازی‌اش در خانه قطعات رایانه بود. لری سبک مدیریتی خاص خود را دارد که می‌گوید: «کار خود را به دیگران محول نکنید. هر کاری که از دست‌تان برمی‌آید، خودتان انجام دهید تا کارها سریع‌تر پیش بروند. ایدهها از سن خیلی مهم‌ترند. اگر کسی از شما جوان‌تر است، به این معنا نیست که سزاوار احترام و همکاری نیست.» پیج حامی بزرگ انرژی جایگزین است. وی اولین خودروی الکترونیکی دو نفره خود را از تسلا موتورز خرید و به شدت از طرفداران تولید و توزیع خودروهای هیبریدی است.
3-زندگی مخفیانه سازنده وی‌چت
نام: ما هوآتنگ
شرکت: سازنده وی‌چت و سهامدار تیک‌تاک
ثروت: 66 میلیارد دلار
رتبه در فهرست ثروتمندان‌جهان: 15
ما هوآتنگ، دومین فرد ثروتمند چین(متولد 1971، 49 ساله) تاجر، مهندس، سرمایه‌گذار و کارآفرینی است که به عنوان یکی از بنیان گذاران و مدیرعامل شرکت Tencent شناخته می‌شود. تنسنت یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری در جهان و همچنین بزرگ‌ترین شرکت خوشه‌ای گیمینگ و سرگرمی است. هوآتنگ سه بار به عنوان یکی از تأثیرگذارترین افراد جهان توسط مجلۀ تایمز شناخته شده است. در سال 1999 هوآتنگ از سرویس OICQ پیام‌رسان فوری که بعد نامش به QQ تغییر یافت، رونمایی کرد. این محصول رایگان به شدت مورد توجه مردم چین قرار گرفت و تا سال 2004 به بزرگ‌ترین ارائه‌دهندۀ خدمات پیام‌رسانی فوری تبدیل شد. پیام رسان وی‌چت هم از سال 2011 یکی از محصولات معروف این شرکت است. ما هوآتنگ نام مستعاری به نام «پونی» دارد که ترجمه انگلیسی اش (ما) به معنای اسب است. او سعی می‌کند اطلاعات کمی از زندگی شخصی‌اش به بیرون درز کند و به داشتن زندگی پنهانی شهرت دارد. هوآ تنگ جمله معروفی دارد که به آن معتقد است: «در چین ایدهها اهمیتی ندارد، آن چه مهم است اجرا و عمل است.»
4- ثروت به وقت تیک‌تاک
نام: ژانگ ییمینگ
شرکت: تیک‌تاک
ثروت: 36میلیارد دلار
رتبه در فهرست ثروتمندان‌جهان: 39
ژانگ ییمینگ (متولد 1983، 37 ساله) کارآفرین حوزه اینترنت است. او پلتفرم اینترنتی بایت‌دنس (ByteDance) را در سال ۲۰۱۲ و سرویس محتوای خبری توتیائو (Toutiao) و پلتفرم اشتراک‌گذاری فیلم تیک‌تاک را بنیان‌گذاری کرده است. بایت‌دنس تا سال ۲۰۱۹ بیش از یک میلیارد کاربر ماهانه داشت و ارزش آن به ۷۵ میلیارد دلار رسید. در سال ۲۰۰۸ او به استخدام مایکروسافت درآمد، اما نتوانست با قوانین شرکتی آن‌جا کنار بیاید. سپس به یک استارت‌آپ پیوست که با شکست مواجه شد. در سال 2012 ژانگ متوجه مهاجرت کاربران از رایانه به گوشی هوشمند شد و شرکت تازه‌ای به نام بایت‌دنس را تاسیس و سپس اپلیکیشن خبری توتیائو را راه‌اندازی کرد که طی دو سال بیش از ۱۳ میلیون کاربر روزانه جذب کرد. او با همسرش در دانشگاه آشنا شد و فرزندی ندارد.
5-نفر پنجم، یک ایرانی‌الاصل
نام: پی‌یر امیدیار
شرکت: ای‌بی و پی‌‌پال
ثروت: 21.5 میلیارد دلار
رتبه در فهرست ثروتمندان‌جهان: 83
پی‌یِر مراد امیدیار (متولد ۱۹۶۷، 53 ساله) بنیان‌گذار و رئیس ایرانی سایت حراج e-bay است. او در سال ۱۹۹۸ میلادی و در ۳۱ سالگی به‌عنوان یک میلیاردر شناخته شده‌است. مادرش الهه میرجلالی امیدیار یک زبان‌شناس مشهور و از استادان دانشگاه سوربن و پدرش کوروش امیدیار جراح اورولوژی بود. سال ۱۹۹۴ امیدیار در یک شرکت نرم‌افزاری مشغول به کار بود و در کنار شغل اصلی خود، با طراحی و برنامه‌نویسی وب‌سایت هم کسب درآمد می‌کرد که با پاملا وسلی آشنا شد. پی‌یر عاشق دختری شده بود که به جمع‌آوری جعبه‌های آب‌نبات علاقه زیادی داشت. پاملا که می‌خواست مجموعه خود را کامل کند، از پی‌یر کمک خواست. پی‌یر هم برای این که نظر پاملا را جلب کند، یک بخش خریدوفروش و حراج آنلاین به وب‌سایت شخصی خود اضافه کرد تا پاملا بتواند برای تکمیل مجموعه خود با سایر کلکسیونرها وارد معامله شود. اتفاقی که جهان را خیره کرد. در کمال تعجب این صفحه با چنان استقبالی مواجه شد که پی یر مجبور شد برای حراجی‌اش یک وبگاه مستقل درست کند.
6- میلیاردر سیاه پوش تلگرام
نام: پاول دوروف
شرکت: تلگرام
ثروت: 17 میلیارد دلار
رتبه در فهرست ثروتمندان‌جهان: 112
پاوِل والِریویچ دوروف(متولد ۱۹۸۴، 36 ساله) مهندس رایانه اهل روسیه است که برای تأسیس شبکه اجتماعی VK و پیام‌رسان تلگرام شهرت دارد. او پیش از تلگرام، شبکه اجتماعی VKontakte را (که بعد نامش را به VK تغییر داد) تاسیس کرد. پاول دوروف سال 2013 استعفای خود را به هیئت مدیره VK اعلام کرد و تصمیم گرفت از کشورش خارج شود، زیرا حاضر نشد اطلاعات کاربران اوکراینی اپلیکیشن را به دولت روسیه تحویل دهد. دوروف یک برنامه پشتیبان داشت. او و برادرش مخفیانه یک شرکت در نیویورک تاسیس کردند و برخی از کارکنان VK هم به آن جا رفتند. این پروژه مخفی تلگرام بود. طراحی، ساخت و پشتیبانی کامل از پیام‌رسان تلگرام رقمی حدود ۲۶۰ میلیون‌دلار روی دست پاول دوروف هزینه گذاشت که به گفته او اکنون هیچ‌گونه درآمدی برایش ندارد. پاول دوروف گیاه‌خوار است و فقط لباس سیاه می‌پوشد. همچنین به مناسبت بیست و هفتمین سال تولدش یک میلیون دلار به بنیاد ویکی‌مدیا (میزبان دانشنامه اینترنتی ویکی‌پدیا) اهدا کرد.
7- جیک‌جیک‌های یک سخت کوش
نام: جک دورسی
شرکت: توییتر، اسکوئر
ثروت: 12.5میلیارد دلار
رتبه در فهرست ثروتمندان‌جهان: 173
جک پاتریک دورسی (متولد ۱۹۷۶، 44 ساله) بنیان گذار و مدیر عامل توییتر و همچنین اسکوئر (شرکت پرداخت همراه) به‌عنوان یک نوآور برجسته شناخته می‌شود. اولین چیزی که مردم از کودکی او به یاد دارند این است که «چه پسر ساکتی بود» چون لکنت زبان داشت و همین مسئله باعث نداشتن اعتماد‌به‌نفس و گوشه‌گیری‌اش شده بود. با این حال پس از پایان درسش در شرکت Odeo که در زمینه کمک به استارت آپ‌های اینترنتی فعالیت داشت، کار گرفت. کمی بعد، یک روز که دورسی و همکاران مشغول غذاخوردن بودند، او ایده سرویسی را که امکان هم‌رسانی (Share) فوری نظرات را می‌داد مطرح کرد. دورسی و دوستش دو هفته بعد برنامه اصلی را نوشتند و نام توییتر (جیک جیک کردن) را برای آن انتخاب کردند که این روز ها طرفداران زیادی دارد.
8-ثروتمند صرفه‌جوی واتس‌اپ
نام: جان(یان) کوم
شرکت: بنیان گذار واتس اپ
ثروت: 10 میلیارد دلار
رتبه در فهرست ثروتمندان‌جهان: 230
یان کوم (متولد ۱۹۷۶، 44 ساله) مهندس رایانه و کارآفرین اینترنتی آمریکایی، اوکراینی است. او مدیرعامل اجرایی و یکی از مؤسسان(به همراه برایان اکتن) واتس‌اپ، پیام رسان تلفن همراه است. کوم در کی‌یف اوکراین زاده شد. مادرش به عنوان پرستار نوزاد و خودش به عنوان نظافتچی در یک خواربارفروشی کار می‌کردند تا این که در ۱۸ سالگی به برنامه‌نویسی علاقه‌مند شد. ژانویه 2009 برای همیشه در ذهن یان و برایان، دوست و همکارش، باقی خواهد ماند. خرید یک دستگاه آیفون و بررسی App Store یک موضوع را به سادگی برای آن‌ها مشخص کرد: آینده دنیای فناوری در اختیار همین برنامه‌های کوچک خواهد بود. جان به سرعت نام Whatsapp را برای اپلیکیشن پیام‌رسانش انتخاب کرد. در سال 2014 واتس‌اپ به مبلغ 22 میلیارد دلار از سوی فیس‌بوک خریداری شد. جالب است بدانید کوم که حالا سرمایه میلیارد دلاری دارد، همچنان از روش‌های صرفه‌جویی و پس‌انداز که در زمان نوجوانی یاد گرفته ، استفاده می‌کند.
9- پولدار شدن با کمک یک تخته
نام: بن سیلبرمن
شرکت: پینترست
ثروت: 3.9 میلیارد دلار
رتبه در فهرست ثروتمندان‌جهان: 752
بن سیلبرمن (متولد۱۹۸۲، 38 ساله) بنیان‌گذار و مدیر عامل پینترست، یک شبکه ارتباط اجتماعی و موتور جست‌وجوی تصویری است که به کاربران اجازه سازمان‌دهی عکس‌ها، لینک‌ها و … را می‌دهد.
پیش از پینترست که در سال ۲۰۱۰ راه اندازی شد، سیلبرمن در تیم تبلیغات گوگل کار می‌کرد. اگرچه پس از مدت کوتاهی او از کار خود استعفا و به همراه همکلاسی دانشگاهش پاول سیارا شروع به ساخت اپلیکیشن‌های آیفون کرد.
بعد از شکست در جذب کاربر، با دوستش به ایده تولید یک تخته برای پین کردن (وصل کردن) عکس و متن که در نهایت به نام پینترست شناخته شد، رسیدند. سیلبرمن اعلام کرده که ایده به وجودآمدن پینترست از عشق دوران کودکی او به جمع‌آوری چیزها آمده‌است.
او ادعا می‌کند: «جمع‌آوری، چیزهای زیادی را درباره این که شما واقعاً چه کسی هستید بازگو می‌کند.»
10-پول درآوردن از جست‌و‌جوها
نام: دیوید فیلو
شرکت: یاهو
ثروت: 3.5 میلیارد دلار
رتبه در فهرست ثروتمندان‌جهان: 859
دیوید فیلو ( 54 ساله) یک کارآفرین دیجیتالی موفق است که در باشگاه میلیاردرهای فوربس قرار دارد. سایت یاهو اول با نام «موتور جست‌وجوگر جری و دیوید» در سال ۱۹۹۴ در اینترنت منتشر شد و در همان سال بازدید یاهو به یک میلیون رسید و بسیاری از شرکت‌های بزرگ مانند مایکروسافت پیشنهاد دادند با قیمت بالا این سایت را بخرند، ولی فیلو و یانگ پاسخ منفی دادند. دلیل آن‌ها هم این بود که تصمیم نداشتند از این کار پول دربیاورند و بیشتر جنبه کمک‌رسانی کار برایشان مهم بود. ولی پس از مدتی دانشگاه از آن‌ها شکایت کرد چون ترافیک اینترنتی زیادی برای این کار مصرف می‌شد. بعد از این بود که جنبه مادی این کار برای دیوید و جری مهم شد و دنبال حامی مالی گشتند. اکنون یاهو، بخش جدایی‌ناپذیر زندگی روزانه صدها میلیون نفر در دنیاست.
* علیرضا کاردار | روزنامه‌نگار
