در شرایطی که ارزش ریال به طور مداوم در حال کاهش است، این پرسش مطرح می‌شود که چرا به جای حذف صفرهای بیشتر خود ریال از چرخه اقتصادی خارج نمی‌شود.
به گزارش بنکر (Banker)، عوامل متعددی مانند کمبود منابع ارزی، محدودیت در سیاست‌گذاری مستقل ارزی برای بانک مرکزی ایران و از دست رفتن مزیت رقابتی در صادرات کالاها، به عنوان موانع احتمالی مطرح می‌شوند.
سوال اصلی این است که آیا شرایط اقتصادی ایران، با فرض وفور دلار، اجازه می‌دهد که سیاست ایجاد تثبیت ارزش ریال در مقابل دلار اجرایی گردد؟
مقایسه با کشورهایی نظیر مکزیک و آرژانتین که در اوایل دهه 1990 اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کردند، نشان می‌دهد که ارزش‌زدایی پیوسته ریال ایران در غیاب بازیگران بین‌المللی ادامه دارد.
به عنوان مثال، در برزیل نیز مشابه چنین اقداماتی به دنبال نوسانات ارزی و ترکیدن حباب‌های اقتصادی صورت گرفت.
چالش‌های بنیادی در ساختار اقتصادی کشور
کاهش مداوم ارزش پول ملی ایران به صورت یک روند مستمر، نه به عنوان یک پدیده مقطعی، نمایانگر چالش‌های عمیق‌تری در ساختار اقتصادی است.
درک این پدیده نیازمند تحلیل دقیق شرایط اقتصادی و پرهیز از فرضیات انتزاعی در خصوص قواعد اقتصادی است.
مباحث انتزاعی منجر به سردرگمی بیشتری می‌شوند و نه تنها نمی‌توانند مسأله کاهش ارزش پول ملی و تورم فزاینده را حل کنند بلکه به پیچیدگی اوضاع می‌افزایند.
در واقع، کلید درک این ساختار در شناخت مفهوم ارزش و عوامل مؤثر بر آن نهفته است.
نیروی کار مولد به‌عنوان بنیادی برای تولید «ارزش» در چهارچوب یک سطح خاص از بهره‌وری عمل می‌کند.
نرخ برابری ارزها تحت تأثیر تکنولوژی و تمایلات سودجویانه در مبادلات تعیین می‌شود.
تولید یک کالا در اقتصادی با بهره‌وری پایین‌تر به طور حتم هزینه بیشتری خواهد داشت .
این امر موجب افزایش نیاز به پرداخت ریال در مقایسه با دلار در معاملات بین‌المللی می‌شود.
انتظار می‌رود سود صاحبان سرمایه بیشتر بر مبنای دارایی‌های غیرمولد حاصل شود، این سود تنها در نتیجه افزایش قیمت‌ها و نقدینگی به پول داخلی تحقق می‌یابد که نتیجۀ آن کاهش مستمر ارزش پول ملی است.
این مسأله، در واقع، به معنای انتقال قدرت خرید به صاحبان سرمایه‌ای است که از کاهش سهم تولید نیز بهره‌برداری می‌کنند.
بر اساس داده‌های موجود، کاهش پیوسته ارزش پول و تورم مزمن در ایران نمایانگر مشکلی ساختاری است.
گفتنی است که به روند ربودن قدرت خرید منجر می‌شود.
بنا بر گزارش‌ها، در سال 1395، 80 درصد از سپرده‌ها در دست 2 درصد از سپرده‌گذاران قرار داشت.
این امر نشان‌دهنده نابرابری در توزیع قدرت خرید است این وضعیت با افزایش فزاینده نقدینگی در سال‌های اخیر، بر نابرابری‌ها دامن زده است.
قدرت خرید بخش عمده‌ای از جامعه را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
تحلیل‌های 60 ساله از اقتصاد ایران نیز نشان‌دهنده تشدید بی‌ارزش شدن ریال در هر دو دهه است.
این روند، به روشنی بیانگر خصیصه ذاتی اقتصاد ایران در امر بی‌ارزش شدن پول ملی و انتقال قدرت خرید به اقلیت محدودی از جامعه است.
بنابراین، تداوم این فرآیند، اجتناب‌ناپذیری حذف صفرهای بیشتری از پول ملی را در آینده نزدیک نشان می‌دهد.
