ارور سکه و اسکناس عبارتست از خطا و اشتباهاتی که به طور غیر عمدی در هنگام ضرب و یا چاپ اسکناس در نوشته ها و یا در نقوش آنها به طور اتفاقی روی می دهد.
به گزارش بنکر (Banker)، گرچه همواره این ادعا مطرح می‌شود که در چاپ اسکناس دقت بسیار بالایی وجود دارد و این اشتباهات چاپی نیز نادر است، اما گاهی نیز پیش می‌آید که حین درج شماره سریال روی اسکناس‌ها، اشتباهاتی نیز رخ دهد.
اسکناس فروش‌ها می‌گویند آگهی‌های اینترنتی اسکناس ارور «رؤیای یک‌شبه پولدار شدن» است… اسکناس ارور مانند وسوسه زیر خاکی است و کسی که آن را پیدا کند تا آخر عمرش در فکر پیدا کردن کوزه‌ای عتیقه و پولدار شدن یک‌شبه است!
اما اگر حتی برای کنجکاوی هوای خریدن چنین اسکناس‌هایی به سرتان زد مراقب باشید همین اسکناسهای گاف‌دار هم مدل تقلبی دارد و بعضی ممکن است اسکناس را دستکاری کرده و مثلاً ۱۰ هزارتومانی را به یک میلیون تومان به شما قالب کنند.
یکی از ارورهای رایج
یکی از این نوع اشتباهات، درج اعداد متفاوت روی یک اسکناس است؛ به این صورت که ۲ شماره سریالی که روی یک اسکناس درج شده‌اند، یکسان نیستند و تفاوت‌هایی در حداقل یکی از ارقام آنها وجود دارد.
از دیگر تفاوت‌های یک اسکناس بدون ایراد با آنچه که به دلیل وجود ایراد در شماره سریال یک اسکناس مصطلح به اسکناس ارور وجود دارد، درج بیشتر یا کمتر از دو مرتبه شماره سریال روی یک اسکناس و تغییر در مجل درج این شماره‌ها است.
فیلیگران که به آن نقش‌آب، ته‌نقش یا واتر مارک(WATER MARK) نیز گفته می‌شود، علائمی هستند که در زمینه‌های اسکناس‌ها قرار دارند و در حالت عادی قابل مشاهده نیستدند اما اگر اسکناس در برابر آفتاب یا چراغ گرفته شود، قابل مشاهده هستند.
عمدتاً فیلیگران اسکناسهای ایرانی تصویری از امام خمینی (ره) بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران است؛ کلمه «الله» و تصویر شهید فهمیده نیز در برخی از اسکناس‌ها به عنوان فیلیگران به چاپ رسیده است.
وجود هرگونه ایراد در فیلیگران یک اسکناس آن را تبدیل به اسکناس ارور می‌کند؛ از جمله این ایرادات، تفاوت در فیلیگران دو اسکناس با شماره سریال‌های پست سر هم است.
به این صورت که فیلیگران یک اسکناس ۵۰۰ ریالی تصویری از شهید فهمیده است و فیلیگران اسکناس ۵۰۰ ریالی با شماره سریال بعدی یا قبلی آن، تصویر دیگری است یا اینکه تصویری از شهید فهمیده است اما با اسکناس اولی متفاوت است.
چاپ نشدن فیلیگران، چاپ وارونه آن و چاپ شدن این علامت در محلی اشتباه نیز از دیگر ایرادات چاپی در اسکناس‌ها محسوب می‌شود.
چگونه اسکناس به ارور تبدیل می شود
یکی از مراحل فرآیند تولید اسکناس، برش کاغذ آن است؛ مرحله‌ای که به دقت بسیار بالایی نیاز دارد و هرگونه کم دقتی در این مرحله، موجب بروز ایراداتی در اسکناس‌ها می‌شود؛ ایراداتی که آنها را به اسکناس ارور تبدیل می‌کند.
ارور برش در اسکناس به این شکل است که اندازه ابعاد اسکناس‌ها به اندازه استاندارد آنها نباشد. برای مثال در حال حاضراسکناس‌های هزار تومانی با ابعاد۱۶۰در ۷۷ میلی‌متر، ۱۴۲در۷۱ میلی‌متر و ۱۵۶در۷۱ میلی‌متر در دست مردم در حال مبادله است؛ در این نوع اسکناس‌ها هرگونه تغییر در ابعاد به دلیل برش حین تولید آنها را منحصر بفرد می‌کند و در دسته اسکناسهای ارور قرار می‌دهد.
همچنین دسته‌ای دیگر از ایرادات برش مربوط است به برش نخوردن اسکناس‌ها، به این صورت که در یک دسته پول، ممکن است چند قطعه اسکناس به هر نحوی به یکدیگر چسبیده باشند؛ این چسبندگی در صورتی موجب قرار گرفتن اسکناسهای ارور می‌شود که دلیلش برش نخوردن آن ایراد در برش باشد.
کاغذ اضافی
تاخوردگی کاغذ اسکناس در فرآیند چاپ یا وجود نقایصی در کاغذ اسکناس منجر به ایجاد ایراداتی در اسکناس می‌شود؛ زمانی که این اسکناس‌ها از چشم سیستم نظارتی چاپ پول دور مانده و وارد چرخه پولی کشور می‌شود و در بازار اسکناس به عنوان اسکناس دارای ارور کاغذ اضافی معامله می‌شود.
اسکناس های ارور کدامند؟
- ارور کادر
- ارورهای واضح و بدیهی چاپ
- ارور وجود کاغذ اضافه
- ارور فیلیگران (اسکناسهای مربوط به یک سری چاپ با فیلیگرانهای متفاوت)
- ارور مربوط به خطای فاحش در قرارگیری موقعیت شماره اسکناس
- ارور مربوط به خطای فاحش در قرارگیری موقعیت فیلیگران
- ارورهای مربوط به سورژارها (در اسکناسهای اول انقلاب بسیار مشاهده می شود)
- ارور درج چهار شماره روی اسکناسی که در حالت عادی دوشماره باید داشته باشد
- ارور درج دو یا سه شماره روی اسکناسی که در حالت عادی چهار شماره باید داشته باشد
- ارور وجود نخ افقی در اسکناس
- ارور تاخوردگی اسکناس هنگام چاپ
- درج قسمتی از شماره اسکناس در پشت اسکناس
- عدم چاپ در یک روی اسکناس
- چاپ امضاء و شماره وارونه در روی اسکناس
گفتنی است ارورها تنوع بالایی دارند، ارورهایی که واضح و بدیهی و ترجیحا” قابل ملاحظه با چشم غیر مسلح می باشند ارزشمند هستند.
