به گزارش بنکر (Banker)، در حال حاضر در صرافي‌هاي مجاز ارز آزاد بهاي هر دلار امريكا به مبلغ ۲۵ هزار و ۵۹۹ تومان، هر اسكناس يورو به قيمت ۲۸ هزار و ۸۳۷ تومان و هر پوند انگليس به مبلغ ۳۵ هزار و ۷۳۶ تومان خريد و فروش مي‌شود. قيمت دلار درحالي اين روزها بار ديگر صعودي شده كه پيش از اين به دليل خوش‌بيني‌ها نسبت به مذاكرات و برجام و … نوسانات ارزي در بازار به حداقل رسيده بود و بر همين اساس نيز دلار مدت‌ها در كانال ۲۳ هزار تومان درجا مي‌‌زد.
چرا دلار گران شد؟
احسان سلطاني، اقتصاددان در اين باره معتقد است؛ در حال حاضر ابهامات زيادي در خصوص آينده برجام و تصميمات تيم اقتصادي دولت بعدي وجود دارد كه همين امر باعث رشد قيمت دلار شده است و در درازمدت و در نيمه دوم سال و با آمدن رييس‌جمهور در صورتي كه تحريم‌ها برداشته شود ممكن است نرخ دلار افت كند.
او با بيان اينكه تاثير تغيير ديدگاه‌ها نسبت به روند مذاكرات و وابسته شدن آن به نتايج انتخابات بر قيمت دلار تاثيرگذار داشته به «اعتماد» گفت: در صورتي كه انتظارات در بازار تغيير كند، احتمال پايداري دلار در سطوح كنوني و رشد بيشتر قيمت‌ها وجود دارد، اما اگر صرفا جوسازي علت افزايش قيمت دلار باشد احتمالا تغيير قيمت‌ها برگشت خواهد كرد، اما به نظر مي‌رسد واكنش بازار به اخبار دوباره تقويت شده است.
اين اقتصاددان با بيان اينكه احتمال برداشتن تحريم‌ها زياد است، افزود: در صورتي كه اين اتفاق بيفتد حداقل ۱۰۰ ميليارد دلار منابع آزاد و در قالب كالا و بخشي نيز به صورت نقدي وارد كشور مي‌شود. سلطاني خاطرنشان كرد: در خوشبينانه‌ترين حالت در صورتي كه بهاي دلار به ۱۵ هزار تومان افت كند و دولت ۳ ميليارد دلار كالا يا دلار بفروشد رقمي حدود ۴۵۰ هزار ميليارد تومان به دست مي‌آورد و مساله كسري بودجه‌اش در نيمه دوم سال حل خواهد شد اما همه اين مسائل به اين موضوع وابسته است كه تفكرات قبلي ادامه پيدا نكند و تحريم‌ها را ادامه ندهند تا نفت را به صورت قاچاق بفروشند.
شوك‌هاي قيمتي با ادامه تحريم‌ها در راه است
اين اقتصاددان تصريح كرد: در صورتي كه مساله تحريم ايران به صورت منطقي حل نشود با وجود كمبودهاي نهاده‌هاي دامي و دام در كشور و خشكسالي‌هاي موجود شاهد شوك‌هاي قيمتي در بخش‌هاي مختلف و به خصوص در بخش پروتئين مصرفي مردم خواهيم بود و اوضاع اقتصادي پيچيده مي‌شود.
سلطاني با بيان اينكه ممكن است نرخ دلار با وجود گشايش‌هاي پيش رو به رقم ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان برسد، افزود: اما در صورتي كه اين اتفاق نيفتد و دولت بخواهد كسري بودجه خود را از محل ديگري تامين كند بايد قيمت دلار را در محدوده ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان نگه دارد. اين اقتصاددان با بيان اينكه به مصلحت همه است تا تحريم‌ها برداشته شود، گفت: در حال حاضر مردم تحت فشارهاي اقتصادي هستند و بخش زيادي از اعتراضاتي كه در كشور طي روزهاي گذشته شاهد آن بوديم جز موضوع خشكسالي و كم آبي به دليل گراني‌ها و افزايش قيمت‌ها بوده است.
سلطاني گفت: بازارگردان‌ها در بخش دلار بخش دولتي و شبه‌دولتي هستند و عرضه دلار در دست دولت و بخش خصولتي و اغلب در دست پتروشيمي‌هاست و اين بازار به صورت انحصاري در دست دولت است و آنها قيمت دلار را تعيين مي‌كنند. او با بيان اينكه كليه بازارها در كشور در ركود به سر مي‌برند، افزود: همه مردم در انتظارند تا ببينند آينده بازار چه مي‌شود. امروز قدرت خريد مردم به‌شدت افت كرده و با توجه به ميزان درآمدها قيمت كالاها بسيار بالاست.
او ادامه داد: از سه سال گذشته تاكنون قيمت كالا از ۶ تا ۱۰ برابر رشد كرده است و حتي در مواردي بيشتر از اين ميزان رشد داشته است اما در مقابل درآمد حقوق بگيران در بهترين حالت ميانگين سه برابر افزايش داشته است. سلطاني با اشاره به همه‌گيري كرونا در كشور گفت: تعطيلات كسبه در اين ايام به دليل قرمز شدن شهرها و نااطميناني‌ها از بازارها در ايران تقاضاي خريد و مصرف و تحرك بازار را به‌شدت تحت‌تاثير قرار داده است و حتي اگر فردي امروز تقاضاي خريد هم داشته باشد با توجه به شرايط سياسي و اقتصادي كشور همچنان منتظر است و خريدي انجام نمي‌دهد.
در سه سال گذشته دارايي‌ها ۷ برابر شد
او ادامه داد: سرعت رشد تورم از سرعت رشد نقدينگي در سه سال گذشته بالاتر بوده و سرعت رشد قيمت دارايي‌ها هم از سرعت رشد نقدينگي بيشتر شده است. در سه سال گذشته دارايي‌ها ۷ برابر و ميزان نقدينگي ۳ برابر شده و نقدينگي توان تحريك بازارها را در اين سال‌ها نداشته است. اين اقتصاددان با بيان اينكه نسبت نقدينگي به GDP (توليد ناخالص داخلي) پايين آمده است، گفت: اين ميزان در حال حاضر به ۷۰ درصد رسيده در حالي كه در گذشته حدود ۹۰ درصد بود.
او خاطرنشان كرد: امروز شاهد آنيم كه از يك طرف دولت در حال مذاكره با غرب است و از سوي ديگر قيمت دلار بالا رفته يا مجلس برنامه محدودسازي فضاي مجازي را دارد و همه اينها در حالي است كه اكثريت مردم بيشترين مطالبات‌شان در بخش مطالبات اقتصادي است و اين روزها بيشتر به فكر معيشت خود هستند.
سلطاني گفت: گاهي تصميمات غيرمنطقي و غيرعقلاني همه كشور را دچار تنش مي‌كند و مي‌بينيم كشور ما امروز به لحاظ اقتصادي ضعيف شده و رو به اضمحلال است، بهتر آن است كه تيم اقتصادي جديد دولت چاره‌اي اساسي در مورد تحريم‌ها بينديشد و اقتصاد كشور را بهبود بخشد تا مردم راحت‌تر زندگي كنند اما همواره شاهد آنيم كه متاسفانه برخي به دليل منافع شخصي ممكن است تصميمات غيرمنطقي بگيرند.
*ندا جعفری
