به گزارش بنکر (Banker)، این استاندارد فرمت‌های مختلفی در کشورهای مختلف دارد. معمولاً از این کد هنگام واریز پول با واحد یورو به بانک‌های کشورهای اروپایی استفاده میشود. از 11 دی ماه 1385 «اول ژانویه سال ۲۰۰۷ میلادی» بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، استفاده از این کد را برای حواله‌های ارزی اجباری کرده است.
شماره شبا چیست ؟
شبا مستقل از نظام شماره گذاری داخلی هریک از بانکها است، اما در محاسبه شبا از شماره حساب مربوط به نظام شماره گذاری داخلی بانکها استفاده میشود. شبا مطابق با ضوابط IBAN تنظیم می شود.
ارقام کنترلی: عبارتند از ارقامی که به منظور حصول اطمینان از دریافت و ارسال کامل و بدون نقص یا تحریف شبا، بر مبنای مندرجات درونی شبا محاسبه و به عنوان بخش الزامی «شبا» بدان افزوده می شوند.
IBAN : حروف اختصاری «Internet Bank Account Number»، شناسه ایست که یک شماره حساب خاص را در یک بانک بصورت یکتا معرفی می کند. این شناسه مطابق با استاندارد بین المللی ISO-13616-2007 تولید شده و به منظور یکسان سازی شماره حسابهای بانکی در سطح بین المللی به منظور تسهیل تبادلات بین بانکی، مورد استفاده قرار می گیرد.
BBAN : حروف اختصاری «Basic Bank Account Number»، شناسه ایست شامل شناسه بانک که به صورت یکتا یک حساب خاص را در یک بانک در یک کشور خاص مشخص می کند.
قواعد ساختاری شبا:
طول شبا دقیقاً باید معادل ۲۶ کاراکتر باشد. شماره های کمتر یا بیشتر از ۲۶ کاراکتر مجاز نیستند .
استفاده از حروف فقط برای کد کشور دو رقم سمت چپ شبا مجاز است. بقیه اجزای شبا فقط می تواند دربرگیرنده اعداد باشد.
نمایش شبا:
IR0696000000010324200001
نمایش در اشکال نوشتاری: در اشکال نوشتاری، مانند فرمها و نامه ها، از سمت چپ، بین هر چهار کاراکتر، یک فاصله قرار می گیرد. در نتیجه کد شبا در فرم نوشتاری شامل ۶ دسته چهار کاراکتری و یک دسته ۲ کاراکتری در سمت راست خواهد بود. به عنوان مثال شبای مذکور در بند فوق به صورت زیر نوشته می شود:
IR06 2960 0000 0010 0324 2000 01
ساختار و اجزاء شبا:
| جزء | BBAN | CD | CC |
| توضیح | شماره حساب پایه | کد کنترلی | کد کشور: ثابت= IR |
| طول | ۲۲ رقم | ۲ رقم | ۲ حرف |
CC به معنی کد کشور، در مورد تمامی حسابهای بانکی کشور براساس استاندارد ISO-3166-1 معادل دو حرف IR (حروف بزرگ لاتین) است. کد کشور فقط بخش حرفی شبا محسوب می شود.
CD به معنی طول دو رقم ارقام کنترلی یا چک دیجیت شناسه شبا است.
BBAN طول ۲۲ رقمی است که شماره پایه حساب بانکی را تشکیل می دهد.
کد شبای بانکها مطابق با جدول زیر تنظیم می شود:
| ردیف | نام بانک | شناسه بانک |
| 1- | بانک اقتصاد نوین | ۰۵۵ |
| 2- | بانک پارسیان | ۰۵۴ |
| 3- | بانک پاسارگاد | ۰۵۷ |
| 4- | پست بانک ایران | ۰۲۱ |
| 5- | بانک تجارت | ۰۱۸ |
| 6- | موسسه اعتباری توسعه | ۰۵۱ |
| 7- | بانک توسعه صادرات | ۰۲۰ |
| 8- | بانک رفاه | ۰۱۳ |
| 9- | بانک سامان | ۰۵۶ |
| 10- | بانک سپه | ۰۱۵ |
| 11- | بانک سرمایه | ۰۵۸ |
| 12- | بانک صادرات ایران | ۰۱۹ |
| 13- | بانک صنعت و معدن | ۰۱۱ |
| 14- | بانک کارآفرین | ۰۵۳ |
| 15- | بانک کشاورزی | ۰۱۶ |
| 16- | بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران | ۰۱۰ |
| 17- | بانک مسکن | ۰۱۴ |
| 18- | بانک ملت | ۰۱۲ |
| 19- | بانک ملی ایران | ۰۱۷ |
چگونه شماره شبا حساب بانکی خود را دریافت کنیم ؟
مزایای استفاده از شبا
شبا جایگزین شماره حساب های فعلی نمی شود، بلکه به عنوان یک شماره استاندارد در کنار آنها قرار می گیرد. شبا برای انواع حسابها مانند جاری، سپرده، تسهیلات و نظایر آن می تواند مورد استفاده قرار گیرد. وجود شبا مزایای زیر را برای مشتریان و بانک دارد:
شبا تمام اطلاعات یک شماره حساب معمولی را دارد. با دانستن شماره شبا میتوانید وجه را به آن منتقل کرده یا از طریق آن پول دریافت کنید، بدون اینکه نگران سایر جزئیات حساب باشید.
برای حواله هایی که از شماره شبا در آنها استفاده می شود، نیاز به دانستن، ذکر و کنترل هیچگونه اطلاعاتی نظیر نام بانک، نام یا کد شعبه، شماره حساب، نوع حساب و درگیری با کدهای مختلف و گوناگون ندارید. تمامی این داده ها در شبا وجود دارند.
اگر اشتباه یا سهوی در ورود شبا پیش آید، سامانه های بانکی از اشتباه مشتری (در اعلام شبا) یا متصدی بانک (در ورود اطلاعات شبا) آگاه شده و آن را گزارش می کنند. به این معنی که اگر مشتری یا متصدی بانک یک یا چند رقم از شماره شبا را به اشتباه وارد کند، سیستم با کنترل محتوای شبا به او اعلام می کند که اشتباهی رخ داده است و باید شبای وارد شده مجدداً کنترل شود.
ساز و کار شبا امکان خطای مشتری و متصدی بانک در ورود اطلاعات حساب و ارسال وجه به حساب های دیگر را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد.
سامانه های حواله الکترونیکی کشور ساتنا و پایا براساس شبا فعالیت می کنند؛ بنابراین دانستن شماره شبای حساب برای انجام حواله بین بانکها برای همه مشتریان بانکها ضرورت دارد.
