به گزارش بنکر (Banker)، برای دومین سال، حمایت از مستأجران در قالب تمدید خودکار قراردادهای اجاره با نرخ ترجیحی و همچنین پرداخت وام کمک‌ودیعه به مستأجران واجد شرایط در دستور کار قرار گرفته است. براساس آخرین خبرها، 10هزار میلیارد تومان به تسهیلات کمک‌ودیعه اختصاص یافته و البته این تسهیلات به کسانی که سال قبل از آن استفاده کرده‌اند، پرداخت نمی‌شود.
3 برنامه برای حمایت از اجاره‌نشینان
ستاد ملی مقابله با کرونا در جلسه ۲۲ خردادماه امسال، مصوبات سال گذشته خود در خصوص حمایت از مستأجران را تمدید کرد و بر اساس آن، ۳ برنامه مهم «تمدید خودکار قراردادهای اجاره مسکن»، «تعیین سقف اجاره‌بها برای قراردادهای تمدیدی در سال جاری» و نیز «اعطای تسهیلات ودیعه مسکن به خانواده‌های مستأجر واجد شرایط» به دستگاه‌های ذی‌ربط ابلاغ شد.
آن‌گونه که در مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا آمده است، برای پرداخت وام ودیعه مسکن در سال جاری، تا سقف مبلغ ۱۰ هزار میلیارد تومان از بسته تسهیلات کرونایی، اعتبار در نظر گرفته شده است.
به گزارش همشهری، از اوایل سال قبل و در شرایطی که تخلیه تورم مسکن در بازار اجاره به جهش قیمت در این بازار منجر شده بود، ستاد مقابله با کرونا برای حراست از خانوارهای اجاره‌نشین و به‌خصوص اقشار ضعیف، دست به کار شد و با هدف کنترل کوتاه‌مدت بازار، قواعدی ایجاد کرد که از تمدید قراردادهای اجاره بر اساس عرف بازار جلوگیری کند.
بر اساس این قواعد، در شرایط عادی برای تخلیه هیچ واحد مسکونی استیجاری حکم تخلیه صادر نمی‌شود و موجر مکلف است قرارداد مستأجری راکه به تعهدات قبلی خود عمل کرده است برای یک دوره یک‌ساله دیگر و با نرخ تعزیری 25، 20 و 15 درصدی (برای تهران، شهرهای بزرگ و سایر شهرها) تمدید کند؛ چراکه هیچ‌یک از مراجع قضایی و شوراهای حل اختلاف به‌جز در موارد خاص نظیر بدعهدی مستأجر و تخلیه 3ماه پس از فروش رسمی واحد استیجاری، حکم تخلیه مستأجران را صادر نخواهد کرد.
این موضوع توانست در شرایطی که اجرای محدودیت‌های احتمالی مقابله با کرونا به درآمد خانوارها آسیب زده بود، از بروز بحران در بازار اجاره جلوگیری کند، اما شواهد حاکی از این است که دیر یا زود با اتمام دوره کرونا، این خانوارها با تخلیه یک‌باره تورم بسیار سنگینی در قراردادهای خود مواجه خواهند شد و متولیان امر باید به فکر اساسی برای رفع این موضوع باشند.
جزئیات و شرایط وام ودیعه
براساس مصوبه جدید ستاد مقابله با کرونا، مهلت ثبت‌نام سرپرستان خانوارهای مستأجر واجد شرایط برای دریافت تسهیلات کمک‌ودیعه اجاره مسکن تا پایان شهریورماه ۱۴۰۰ تمدید می‌شود و بانک‌ها و مؤسسات اعتباری موظفند حداکثر تا پایان آذرماه سال جاری تسهیلات مذکور را پرداخت کنند.
البته بر اساس ابلاغ وزارت راه و شهرسازی، پس از ثبت‌نام متقاضیان و معرفی افراد واجد شرایط به شعب بانکی، افراد حداکثر 2هفته مهلت دارند نسبت به تشکیل پرونده در بانک اقدام کنند. طبق اعلام ستاد مقابله با کرونا، سقف مبلغ این تسهیلات برای شهر تهران ۷۰ میلیون تومان، سایر کلانشهرها ۴۰ میلیون تومان و سایر شهرها ۲۵میلیون تومان تعیین شده و شرایط و مقررات مربوط به این تسهیلات در مصوبه سال۱۳۹۹، در سال جاری نیز به قوت خود باقی است.
همچنین خبرها حاکی از این است که پس از ابلاغ مصوبه ستاد کرونا به بانک مرکزی، این بانک نیز دستورالعمل اجرایی آن را به بانک‌های عامل ابلاغ کرده، اما هنوز جزئیاتی در مورد آن منتشر نشده است. یکی از نکاتی که باید در مورد مصوبه جدید وام ودیعه مشخص شود، تکلیف پرداخت وام 70میلیون تومانی به مستأجران تهرانی است که در کارکرد معمول بانک‌ها نیازمند وثیقه ملکی هستند و برای ساده‌سازی دریافت این مبلغ برای مستأجران، بانک مرکزی باید دست به کار ابلاغ آیین‌نامه جدید شود.
گزارش عملکرد وام ودیعه 99
در سال گذشته در مصوبه ستاد مقابله با کرونا مبنی بر تمدید خودکار قراردادهای اجاره سررسید شده در دوره کرونا با نرخ مشخص، پرداخت تسهیلات مرابحه کمک‌ودیعه مسکن به مستأجران واجد شرایط در تهران، کلانشهرها و سایر مناطق شهری به ترتیب با مبلغ 50، 30 و 15 میلیون تومان در دستور کار قرار گرفت.
آن‌گونه که وزیر راه و شهرسازی می‌گوید: میزان اجرای مصوبه سال گذشته ستاد مقابله با کرونا برای تمدید قرارداد اجاره حدود ۸۵ درصد بوده است، اما بررسی آمارها در مورد پرداخت وام کمک‌ودیعه مسکن نشان می‌دهد که ضریب موفقیت این سیاست به دلایلی که گاه ناشی از ناتوانی مستأجر در تأمین نظر بانک یا حتی عدم احراز شرایط در ارائه مدارک بوده، به‌شدت کمتر از اجرای مصوبه تمدید قراردادهای اجاره بوده و به‌زحمت به 20 درصد رسیده است. بر اساس آمارها، باوجود ثبت درخواست حدود ۹۲۰ هزار سرپرست خانوار برای دریافت وام کمک‌ودیعه مسکن، نهایتاً این تسهیلات به حدود ۲۰۰ هزار خانوار پرداخت شده و مجموع ارقام پرداختی آن فراتر از ۴ هزار میلیارد تومان نبوده است.
بر این اساس می‌توان گفت، بخش عمده اعتبار 10 هزار میلیارد تومانی امسال نیز به دست مستأجران نخواهد رسید؛ به‌خصوص مستأجرانی که مشکلی برای دریافت این وام نداشتند، در سال گذشته این تسهیلات را گرفته‌‌اند و امسال باوجود شایعاتی که مبنی بر تلاش برای پرداخت بخشی از وام به آنها وجود داشت، مجاز به دریافت دوباره وام نیستند.
