بوی افزایش تورم به مشام می‌رسد!

رشد نقدینگی در نیمه اول سال جاری به حدود ۱۵ درصد رسیده که این میزان ۳ واحد درصد بیشتر از رشد نقدینگی در مدت مشابه سال گذشته است.

به گزارش بنکر (Banker)، آمارها نشان می‌دهد که رشد پول در نیمه اول سال جاری، برخلاف سال گذشته، روندی افزایشی داشته که ممکن است به افزایش نااطمینانی‌ها و ریسک‌های اقتصادی و سیاسی در کشور اشاره کند.

در علم اقتصاد، پولی که به صورت مستقیم توسط بانک مرکزی ایجاد می‌شود و در گردش اقتصادی قرار می‌گیرد، “پایه پولی” یا “پول پرقدرت” نامیده می‌شود. این پول سپس با استفاده از ضریب فزاینده به نقدینگی تبدیل می‌شود و در نهایت می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها و تورم شود.

نقدینگی به دو جزء اصلی تقسیم می‌شود: جزء اول شامل پولی است که به صورت اسکناس و مسکوک در دست مردم موجود است و جزء دوم، “شبه‌پول” است که شامل سپرده‌های بلندمدت بانک‌ها می‌شود. به طور کلی، کارشناسان معتقدند که نقدینگی عامل اصلی ایجاد تورم است و پایه پولی نقش کمتری در این زمینه دارد.

لازم است به این نکته توجه شود که کنترل نقدینگی به شدت به مدیریت بانک‌های دولتی و خصوصی و همچنین کاهش کسری بودجه دولت وابسته است.

احتمال افزایش تورم در ایران

تحلیل روند دو متغیر پول و شبه‌پول در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که تغییرات پول نوسانات بیشتری در مقایسه با شبه‌پول داشته است. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که رشد متغیر پول در زمان بروز شوک‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که به افزایش ریسک و نااطمینانی در اقتصاد منجر می‌شوند، افزایش می‌یابد.

به عنوان مثال، در سال ۱۳۹۶، رشد پول نسبت به سال ۱۳۹۵ کاهش یافته بود، اما در سال ۱۳۹۷ که با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها روبه‌رو شدیم، رشد پول به طور قابل توجهی افزایش یافت. در نیمه اول سال ۱۳۹۷، نرخ رشد پول به ۲۵ درصد رسید. پیش از این، در نیمه اول سال ۱۳۹۹ و به دنبال شیوع ویروس کرونا و افزایش ابهامات، نرخ رشد پول به ۴۰ درصد رسید. با کاهش تنش‌ها و ثبات در اقتصاد در سال گذشته، این نرخ به ۱۲ درصد کاهش یافت. اما در نیمه اول سال جاری، این نرخ به ۱۶ درصد رسیده است که نشان‌دهنده بازگشت نااطمینانی‌های سیاسی و اقتصادی است.

بنابراین، با توجه به روند افزایشی رشد نقدینگی در نیمه اول سال جاری و کاهشی بودن روند پایه پولی، احتمال افزایش قیمت‌ها و تورم در آینده وجود دارد.