گزارش اخیر بانک مرکزی درباره تغییرات مصرف مواد غذایی در دهه گذشته نشان میدهد که مصرف اقلام اساسی مانند گوشت، برنج و نان به طور قابل توجهی کاهش یافته است.
به گزارش بنکر (Banker)، بهطور خاص، مصرف گوشت و برنج به ترتیب ۲۰ درصد و ۵ درصد در طول یک دهه اخیر کاهش یافته است.
در عین حال، متوسط هزینههای سالانه خانوارها به طور مستمر افزایش یافته و در ده سال گذشته به شکل قابل توجهی بالاتر رفته است.
این افزایش هزینهها که در برخی سالها به ۶۰ درصد نیز میرسد، بیانگر کاهش قدرت خرید مردم و رشد فقر در جامعه است.
ترکیب این دو پدیده نه تنها تهدیدی برای امنیت غذایی به شمار میآید، بلکه میتواند پیامدهای اجتماعی منفی و گستردهای به همراه داشته باشد.
میزان مصرف برنج، نان و شیر در حال کاهش است
در سال ۹۳، سرانه مصرف گوشت به ۴۱ کیلوگرم رسیده بود که در سال ۱۴۰۲ به ۳۲ کیلوگرم کاهش یافته است.
همچنین، مصرف برنج از ۱۲۰ کیلوگرم در سال ۹۳ به ۱۰۰ کیلوگرم در سال ۱۴۰۲ رسیده است. نان نیز که جزء اصلی سفره خانوارها محسوب میشود، با کاهش مصرف از ۳۴۳ کیلوگرم در سال ۹۳ به ۳۲۶ کیلوگرم در سال ۱۴۰۲ مواجه بوده است.
میزان مصرف شیر نیز از ۱۳۱ کیلوگرم به ۱۰۷ کیلوگرم در همین مدت کاهش یافته است.
در کنار این موارد، مصرف قند نیز کاهش ۳۳ درصدی را نشان میدهد، که از ۲۱ کیلوگرم در سال ۹۳ به ۱۴ کیلوگرم در سال ۱۴۰۲ رسیده است.
هزینههای افزایشی
دادهها از روند افزایش هزینهها نیز حکایت از آن دارند که متوسط هزینههای خانوارها در دهه اخیر به شدت افزایش یافته و تا پیش از سال ۱۳۹۷ این رشد، آرام و تدریجی بود.
اما از آن سال به بعد، این روند شتاب بیشتری به خود گرفت و در بازه زمانی ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲، افزایش سالانه هزینهها هیچگاه کمتر از ۲۵ درصد نبوده است.
فشار مالی ناشی از این افزایشها، تأثیرات قابل توجهی بر زندگی روزمره خانوارها دارد.
در سال ۱۴۰۲، متوسط هزینه مصرفی خانوارها نسبت به سال پیشین ۴۸ درصد افزایش یافت.
هزینههای تفریحات و امور فرهنگی با رشد ۷۷ درصدی رکورددار افزایش بوده است.
مقامات و سیاستگذاران اقتصادی باید اقدامات فوری و جدی اتخاذ کنند تا معیشت مردم بهبود یابد.
کنترل تورم و افزایش قدرت خرید میتواند گامهای مؤثری در راستای بهبود شرایط معیشتی خانوادهها باشد.
این چالشی است که نیازمند اراده و برنامهریزی دقیق خواهد بود.