انحلال شرکت چیست؟ زمانی که فعالیت های یک شرکت برای ادامه سودآوری یا حیات آن در بازار و حتی جامعه به پایان رسیده باشد، باید نسبت به انحلال آن اقدام شود.
مفهوم انحلال که در عمومیت به معنای لغو تمامی مجوزهای ثبت شده به اسم شرکا تحت یک برند مشخص خواهد بود، روند و پروسه خاصی دارد که متقاضیان باید در طی آن نسبت به بستن پرونده شرکت مورد نظر اقدام کنند.
انحلال شرکت اجباری یا اختیاری
تصمیم برای انحلال شرکت می‌تواند در دو حالت اجباری یا اختیاری صورت گیرد:
- انحلال شرکت به صورت اجباری: این بند در مورد حالتی است که نوع تصمیم گیری برای انحلال در اختیار شرکا و تصمیم سازان این برند یا شرکت ثبت شده، نباشد. در واقع آن ها مجبور می شوند به دلایل مختلف انحلال شرکت را در پیش بگیرند و روند مورد نظر را برای اجرا در اختیار افرادی با عناوین خاص قرار دهند. هر یک از این افراد وظیفه مشخصی در مسیر ثبت و نهایی کردن فرایند انحلال بر عهده خواهند داشت. صدور هرگونه رای قضایی و ورشکستگی های مالی از جمله این موارد هستند که اجبار را برای شرکت به همراه خواهند داشت.
- انحلال شرکت به صورت اختیاری: دلایل دیگری هستند که بنا به هر یک از آنها، هیئت مدیره یا شرکاء به عنوان سهامداران تصمیم می گیرند تا در قالب یک جلسه رسمی، نسبت به پایان فعالیت های شرکت اقدام نمایند. گاهی مدیران یک شرکت به این نتیجه می رسند که ادامه فعالیت آن ها با توجه به بسترهای اقتصادی و شرایط مالی موجود در میان سهامداران، ممکن نبوده و باید همکاری میان افراد تحت نام شرکت از بین برود.
دلایل لغو مجوز یک شرکت
انحلال یا لغو مجوز یک شرکت، به دلایل متعددی می‌تواند انجام شود. برخی از این دلایل عمده و شناخته شده را می توان به شرح زیر ذکر کرد :
- چالش در فلسفه وجودی یک شرکت: ثبت نهادی به اسم شرکت که با نام مشخص برای انجام فعالیتی در زمینه های اقتصادی یا اجتماعی صورت می گیرد، پس از طی یک دوره کاری دچار تناقضات و چالش هایی خواهد شد. به طور مثال گاه فلسفه تشکیل یک شرکت، دور هم جمع شدن سهامداران، سرمایه گذاری در یک حوزه و انجام فعالیتی است که احتمالاً امروز دیگر به صورت قانونی شناخته نمی شود و یا سودآوری و منافع مالی و اقتصادی چندانی برای آنها به همراه ندارد. به این ترتیب همه در آن شرکت تصمیم به انحلال می گیرند.
- انقضای تاریخ: احتمال دارد که برخی دست به تاسیس شرکتی بزنند که دارای تاریخ انقضاء باشد. بدیهی است که پس از طی این مدت زمان، به صورت خودکار شرکت مورد نظر منحل خواهد شد.
- تعداد شرکا: تعریف یک شرکت عبارت است از همکاری بیش از یک نفر برای پیشبرد اهداف خاص در یک حوزه مشخص. زمانی که به دلایل مختلف شرکا تصمیم به ترک شرکت بگیرند و تنها یک نفر در این مجموعه باقی بماند، دیگر اسم این نهاد به عنوان یک شرکت نیست و باید منحل شود.
روند رسمی انحلال شرکت
علیرغم این که مراحل انجام فرایند انحلال شرکت، با توجه به نوع آن می‌تواند متفاوت باشد اما اشتراکات و اقدامات کلی در این زمینه تقریباً مشابه یکدیگر است. به طور مثال در مورد اینکه شرکت ثبت شده مورد نظر، از نوع سهامی خاص بوده یا به صورت مسئولیت محدود باشد، نیاز به طی مراحل معینی خواهند داشت.
این در حالی است که به هر حال برای هر گونه از انحلال در هر نوع شرکتی، باید ابتدا اقدام به ثبت اینترنتی درخواست خود در این مورد کرد. این موضوع پس از تصویب بستن پرونده یک شرکت می باشد و در وهله اول باید تکلیف این موضوع مشخص شود.
تصویب انحلال
همان طور که قبلاً اشاره شد، تصمیم برای انحلال شرکت وابسته به قوه قهریه یا یک تصمیم اختیاری خواهد بود. در هر صورت باید متولیان آن اقدام به تشکیل جلساتی مانند مجمع عمومی عادی و یا مجمع فوق العاده کنند.
این جلسات که شامل حضور تمامی اعضای هیئت مدیره و سهامداران خواهد بود، نیاز به تأیید و امضای کلیه نفرات در مورد موافقت با انحلال دارد. به محض اینکه این موافقت نامه رسمی به تایید رسید، باید در روزنامه های کثیرالانتشار به چاپ رسیده و به اطلاع تمامی سهامداران غیر حاضر نیز برسد.
ثبت اینترنتی انحلال
مصوبه مجامع تشکیل شده توسط شرکا و سهامداران یا تصمیم جمعی از سهامداران بزرگ برای انحلال، باید در یک سامانه اینترنتی متعلق به اداره ثبت شرکت ها درج شود تا مرجع رسمی صدور مجوز در جریان اقدام برای ابطال آن قرار گیرد. فرد متقاضی که به عنوان مسئول تصفیه شرکت در فرایند انحلال تعیین شده است، اقدام به بارگزاری تمامی این برگه های صورتجلسه و مشخصات هویتی مورد نیاز خواهد کرد. تنها تا سه روز پس از چنین اقدامی در ثبت سامانه، فرصت برای اقدام در مسیر انحلال وجود دارد و در غیر این صورت مجدداً باید اقدام به ثبت در سامانه کرد.
تقسیم دارایی و بدهی
پس از اینکه سازمان متبوع دست به انحلال شرکت زد و موافقت اصولی خود را با ثبت چنین درخواستی ارائه داد، نوبت به مهم ترین بخش از فرایند انحلال، تحت عنوان تقسیم دارایی‌ها و بدهی میان سهامداران و شرکاء می رسد.
چند نکته مهم در مورد انحلال شرکت
موارد زیر را به عنوان راهنمای کلیدی در مسیر انحلال مد نظر داشته باشید :
- طی فرایند انحلال، نیاز به تعیین شخصی به عنوان مدیر تصفیه خواهد بود. تقریباً می شود ادعا کرد که این شخص تمامی روند از جمله مسائل مالی و اداری را انجام خواهد داد.
- اغلب ورشکستگی های مالی در نهایت منجر به انحلال شرکت می شوند. توجه داشته باشید که معمولاً با کاهش سرمایه ها و دارایی یک شرکت به کمتر از نصف میزان اولیه آن، می توان حکم دادگاه مبنی بر انحلال را از طریق یکی از سهامداران عمده دریافت کرد.
- در نهایت توجه به موضوع تعیین تکلیف قطعی دارایی و مالیات، به عنوان اصل مهمی از فرایند انتقال توسط شخص تصفیه کننده ضروری است. این مدیر باید در قالب مراجعه حضوری و ثبت اسناد خود در سامانه های اداره امور مالیاتی، بدهی‌ها مانند وام را تسویه کرده و نهایتاً مفاصا حساب مربوطه را دریافت نماید.
